2.5.16

η αναγκαιότητα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών



            Η επιμόρφωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών είναι πολύ σημαντική στην εποχή μας για να μπορέσει να ανταποκριθεί ο εκπαιδευτικός στις σύγχρονες απαιτήσεις. Αυτό σημαίνει ότι ο εκπαιδευτικός δεν πρέπει να αρκείται στις γνώσεις των αρχικών του σπουδών αλλά επιβάλλεται να βελτιώνει διαρκώς τις δεξιότητες και τις ικανότητές του.
            Στα πλαίσια αυτά η επιμόρφωση θα του παράσχει τις γνώσεις ώστε να παρακολουθεί τις αλλαγές και ανακατατάξεις των σχολικών θεσμών, να γνωρίσει τον επιστημονικό τρόπο σκέψης που θα του επιτρέψει να αναλύει, να ελέγχει, να εφαρμόζει και να αξιολογεί το καθημερινό εκπαιδευτικό του έργο με την ανανέωση της διδακτικής και εκπαιδευτικής του πράξης. 





            Ακόμα, με την επιμόρφωση, ο εκπαιδευτικός ανανεώνει τις γνώσεις του γιατί  σε ένα κόσμο που εξελίσσεται ραγδαία, απαξιώνεται πολύ γρήγορα η προηγούμενη γνώση. Καθώς μάλιστα εισάγονται στην εκπαίδευση οι νέες τεχνολογίες αλλά και νέες αντιλήψεις από τις "Επιστήμες της Αγωγής", γίνεται απαραίτητη η υποστήριξη και προώθηση των εκπαιδευτικών αλλαγών από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, που πρέπει να είναι ικανοί φορείς αυτών των αλλαγών.
            Τέλος, προκειμένου να ανελιχθούν επαγγελματικά οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να καταστήσουν τη διαρκή επιμόρφωση αναπόσπαστο μέρος της καριέρας τους. Η επιμόρφωση είναι μία συνεχής διαδικασία που συνδέεται με την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη και πρέπει επομένως να τον συνοδεύει σε  όλη την διάρκεια της σταδιοδρομίας του.

            Αρκετοί είναι οι παράγοντες που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα και περιορίζουν τις πολιτικές επιμόρφωσης, οι οποίοι μπορούν να διαιρεθούν σε εξωγενείς – αντικειμενικούς και σε ενδογενείς - υποκειμενικούς.
            Ένα από τα σημαντικότερα αντικειμενικά προβλήματα είναι η μεγάλη χρονική διάρκεια ανάμεσα στο τέλος της βασικής κατάρτισης και την έναρξη της επαγγελματικής καριέρας. Το διάστημα αυτό, που στην ελληνική πραγματικότητα μπορεί να είναι πολύ μεγάλο, απαξιώνει τη γνώση που έλαβαν οι εκπαιδευτικοί στο πανεπιστήμιο με αρνητικά επακόλουθα. Επίσης, η ελλιπής επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, που οφείλεται στον μικρό αριθμό θέσεων επιμόρφωσης και ο μικρός αριθμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων που εφαρμόζονται αποτελούν περιοριστικό παράγοντα. Λόγω, ακόμα, του ιδιαίτερου γεωγραφικού χαρακτήρα της Ελλάδας, παρατηρούνται και γεωγραφικοί περιορισμοί ως προς την δυνατότητα πρόσβασης σε επιμορφωτικά ή μεταπτυχιακά προγράμματα, ενώ το συγκεντρωτικό πρότυπο του Ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που εφαρμόζεται και στην επιμόρφωση και μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών έχει πολλές φορές ως αποτέλεσμα τη μη κάλυψη των αναγκών των εκπαιδευτικών και κυρίως την απουσία διασύνδεσης των γνώσεων με την πρακτική που ακολουθείται στην τάξη.
            Παράλληλα επιδρούν και υποκειμενικοί παράγοντες όπως η νοοτροπία ορισμένων εκπαιδευτικών που απεχθάνονται την καινοτομία και τους νεωτερισμούς στην εκπαίδευση, προφανώς επειδή δεν είναι σε θέση να τις ακολουθήσουν, αλλά και η κοινωνική αναλγησίας και το γενικότερο κλίμα του «βολέματος» που καταργούν κάθε έννοια επαγγελματικής και προσωπικής ανέλιξης. Τέλος, οι οικονομικοί περιορισμοί και γενικότερα οι οικονομικές δυνατότητες των εκπαιδευτικών, δεν τους επιτρέπουν να εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους με αυτοχρηματοδότηση.
 
Σόλων ο Αθηναίος: γηράσκω δ' αἰεὶ πολλά διδασκόμενος 
            Για να μπορέσει να ανταποκριθεί ο εκπαιδευτικός στις σύγχρονες απαιτήσεις, πρέπει να καθιερωθεί μια συνεχής επιμορφωτική διαδικασία από την είσοδό του στο επάγγελμα έως την συνταξιοδότησή του με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
  • Μόνιμα και σε μεγάλη κλίμακα ώστε να συμμετέχουν όλοι
  • Υποχρεωτικού αλλά και προαιρετικού χαρακτήρα
  • Να διεξάγονται σε όλες τις πρωτεύουσες Νομών και επαρχιών ώστε να υπάρχει εύκολη πρόσβαση
  • Να ανταποκρίνεται στις εκάστοτε ανάγκες των εκπαιδευτικών και να λαμβάνει υπόψη τις τοπικές ανάγκες και συνθήκες
  • Να προσφέρει τη δυνατότητα αυτοεπιμόρφωσης με πρόσβαση σε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες
  • Να κινητοποιεί για συμμετοχή σε ερευνητικές δράσεις και ευρωπαϊκά προγράμματα
  • Να προσφέρει κίνητρα, οικονομικά και ηθικά

Ζαχαρίου Δημήτρης, φιλόλογος